Zetter – kunstschilder – beeldhouwer
Door John T. Hulsekamp
In onze gelederen vinden wij medewerkers van geheel verschillende aard en aanleg. Hoe groter ons aantal wordt, hoe meer variatie.
Toch zal het niet op veel drukkerijen voorkomen dat voor één van de employés de titel trilogie kan worden gebruikt. Bij ons is zij van toepassing op Evert (officieel E. Th.) Koopman. Reeds enkele malen sierde een tekening van hem onze Dukdalf, namelijk een illustratie van een gedicht van een andere kunstenaar in onze gelederen L. Boéf.
Twee maanden geleden sierden enkele schilderijen van Evert Koopman de wanden van de kantine van Philips Telecommunicatie Industrie te Huizen NH. Twee van zijn schilderijen (‘Vuurvogel’ en ‘Kruisiging’) werden door het PTI personeel uitverkoren voor de beide bekroningen, beschikbaar voor degenen die aan deze expositie deelnamen. En dat waren de leerlingen van de Gooische academie voor beeldende kunsten, waarvan de heer Kees Schrikker directeur is.
De Gooische academie
Evert Koopman is tweedejaars leerling aan die academie te Laren. Dat wil zeggen: hij volgt, doordat hij overdag zetter is bij de Boer,de avondcursus. Niettemin zegevierde hij in dubbele zin over de leerlingen van dag- en avondcursussen.
Met veertien anderen, die in vrije tijd uit hun aanleg voor beeldende kunst door gestage studie willen halen wat erin zit, volgt Evert Koopman op die avondcursus in hoofdzaak de tekenlessen van de heer Slijper. Feitelijke schilderlessen heeft hij momenteel niet. En toch kreeg de bekroning voor een schilderij in olieverf en voor een schilderij in zg. Wasco-techniek.
Wasco-krijt is gekleurd vetkrijt. Evert past dit toe samen met plakkaatverf, waaruit weer bepaalde delen en lijnen worden weggekrast. Doordat de andere laag er dan doorheen komt, wordt een zeer bijzonder effect verkregen, dat even doet denken aan de zg. schaaftechniek met scrapersboard.
Voordat hij naar Laren ging, waar de avondcursus pas een jaar bestaat, reisde hij een jaar lang naar de avondcursus van de kunstnijverheidsschool in Amsterdam. De heren Brouwer en Nahuys waren daar zijn belangrijkste leraren.
Ook, en vooral, beeldhouwer
De Larense academie is begonnen als een school voor beeldhouwers. Evert koopman volgt niet de cursus in dit vak, hoewel hij dit het liefst zou doen. Beeldhouwen vereis echter veel meer en duurder materiaal, meer tijd en meer ruimte. Drie factoren die remmend werken op de ontwikkeling van deze liefde werken.
Toch kruipt het bloed waar het niet gaan kan, en nu en dan ontstaat er onder zijn handen een werk in drie dimensies, een sculptuur.
Verdere exposities
De Collectie die in de kantine van de PTI werd geëxposeerd ging daarna naar het Singer Museum in Laren tot en met 18 september.
Den Helder is voor ons allen, hoezeer ook een vertrouwde naam, nu een beetje ver weg. Ook daar zouden we binnenkort werk van Evert Koopman kunnen zien. Als geboren jutter is hij namelijk lid van de Noorderkunstkring en deze organiseert eind september een tentoonstelling van leden.
Op de kunstmarkt, die dit jaar in Utrecht wordt gehouden, hoopt Evert over een wand te beschikken om er werk te verkopen.
In combinatie met andere leerlingen heeft hij meegewerkt aan een studieopdracht voor muurschilderingen in een kleuterschool te Laren. Zijn werkkring in onze zetterij maakte het hem echter niet mogelijk aan de uitvoering van de ontwerpen mee te doen.
Foto onze: Kruisiging en twee sculpturen uit perenhout
Als beenhouwer is Evert Koopman een bewonderaar van internationaal beroemde figuren als Henri Moore, Barbara Hepworth en Hans Arp. Dat blijkt wel uit beide hier afgebeelde werkjes in perenhout.
Het en is een volkomen abstracte compositie met een uitstekende ruimtewerking, van welke kant men de vloeiende vormen – gesloten en open – ook beziet. Het andere, de vrouwen torso, bewijst evenzeer dat Koopman al over een goede materiaalbeheersing beschikt. Het beeldje, dat ongeveer 40cm hoog is, getuigt van een eigen visie, op de grens tussen figuratief en non figuratief (abstract)
Ook het schilderij in wasco (vetkrijt) en gouache (plakkaatverf) is daarvan een bewijs. De in wanhoop str9ijdende mens is uitnemend tot uitdrukking gebracht. De overheersende kleuren zijn een rossig en blauwig paars in velerlei schakering. Daaruit springen de donkere figureren en de witte lijnen, die heel wat meer karakter hebben dan contourlijnen, fel naar voren. Het was voor een soortgelijk schilderij, dat Evert Koopman een prijs won op de expositie voor leerlingen der Gooische academie voor beeldende kunsten.
En nu zetten?
Natuurlijk vraag ik hem of hij verband legt tussen het zetten en zijn vrije beeldende kunst. Tot zekere hoogte is ook zettende creëren van vormen en gestalte geven aan ideeën, zij het in veel meer gebonden vorm.
Hij vindt het jammer dat de creatieve kant van het zetten – het zelf ontwerpen – voor de meeste zetters tegenwoordig verloren moet gaan. De afdeling lay out verzorgt deze en de zetter moet alleen de vakkundige uitvoerder zijn. De moderne bedrijfsorganisatie, de eisen van hogere productiviteit, en ook de layout voorbereiding in overleg met de cliënten, dwingen hiertoe.
Dit neemt niet weg dat de combinatie zetter – kunstschilder – beeldhouwer wel degelijk innerlijke verwantschap toont. Het spreekt voor zich dat Evert Koopman hoopteenmaal óf meer ingeschakeld te worden bij lay out- en tekenwerk, óf zijn eigen weg als beeldend kunstenaar te kunnen gaan wanneer hij voelt voldoende technische beheersing van het materiaal en voldoende inzicht in het wezen der onderscheidene kunstvakken te hebben opgedaan.
Niet alleen met de PTI bekroning wensen wij hem veel geluk, maar wij wensen hem ook hierna veel succes op zijn artistieke levenspad toe. Hij is nog maar vierentwintig jaar oud, er kan hem dus nog een grote toekomst beschoren zijn.
John T. Hulsekamp.
